สาระประมวล
ความมุ่งหมาย เพื่อศึกษาและเข้าใจถึงพื้นฐาน
หลักการ วิธีปฏิบัติ ในกระบวนการขั้นตอนการสอบสวน
ตั้งแต่เริ่มต้นจนเสร็จสิ้นกระบวนการ
รวมทั้งให้ทราบถึงการปฏิบัติและการประสานงานกรณีถูกกล่าวหาในคดีอาญา
โดยให้สามารถนำความรู้จากการศึกษาไปเป็นแนวทางในการปฏิบัติ
ตลอดจนอำนวยความยุติธรรมในการปกครองบังคับบัญชา
ขอบเขตการศึกษา บรรยายถึง
๑. หลักการพื้นฐานและวัตถุประสงค์ของการสอบสวน
๒. การสอบสวนประเภทต่างๆ ได้แก่การสอบสวนข้อเท็จจริง การสอบสวนทางวินัย
การสอบสวนรับความผิดทางละเมิด และการสอบสวนคดีอาญา
๓. หลักการ กระบวนการ ขั้นตอนและแนวทางการปฏิบัติในการสอบสวน
๔. สิทธิ หน้าที่ และข้อจำกัดต่างๆ ของผู้เกี่ยวข้องในกระบวนการสอบสวน
๕. ความสำคัญและเทคนิคในการตั้งประเด็นเพื่อซักถาม
การใช้ดุลพินิจและการสรุปประเด็นการสอบสวน
๖. การสรุปผลการสอบสวน
และการรายงานผลการสอบสวน
๗. การปฏิบัติและการประสานงานกรณีทหารถูกหาว่ากระทำผิดอาญาตามระเบียบของทางราชการ
สาระคู่มือ
๑. ความสำคัญ
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.๒๕๔๐
บัญญัติรับรอง หลักนิติรัฐ หรือที่เรียกว่า หลักกฎหมายเป็นใหญ่
ที่บังคับให้องค์กรหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐจะกระทำการใดๆ
อันเป็นการกระทบกระเทือนสิทธิและเสรีภาพของประชาชนโดยไม่มีกฎหมายบัญญัติอนุญาตให้กระทำได้หรือไม่
และเนื่องจากในมาตรา ๖๔ บัญญัติว่า บุคคลผู้เป็นทหาร ตำรวจ ข้าราชการ...ย่อมมีสิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญเช่นเดียวกับบุคคลทั่วไป
เว้นแต่ที่จำกัดในกฎหมาย กฎ
หรือข้อบังคับที่ออกโดยอาศัยอำนาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายโดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนที่เกี่ยวกับการเมือง
สมรรถภาพ วินัย หรือจรรยาบรรณ
ดังนั้น
ในการปฏิบัติการทางทหารของทหารทุกนายรวมทั้งนายทหารพรรคกลินในส่วนที่ไม่เกี่ยวกับการเมือง
สมรรถภาพ วินัย หรือจรรยาบรรณ
จึงต้องเคารพและปฏิบัติตามหลักการของรัฐธรรมนูญเช่นเดียวกับการปฏิบัติต่อบุคคลทั่วไป
และมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทราบหลักการและเงื่อนไขในการอนุญาตและข้อจำกัดอำนาจกระทำการต่างๆ
เพื่อให้การปกครองบังคับบัญชาทหาร
และระบบอำนวยความยุติธรรมในกระบวนการของการบังคับบัญชาทุกระดับชั้น เช่น
การสอบสวนเรื่องราวต่างๆ การพิจารณาลงโทษลงทัณฑ์
หรือการให้สิทธิหรือประโยชน์ในรูปแบบต่างๆ รวมทั้งการใช้ดุลพินิจของผู้บังคับบัญชา
ตลอดจนการจัดการดูแลรักษาทรัพย์สินและพัสดุของทางราชการให้เป็นไปอย่างถูกต้อง
คุ้มค่าและมีประสิทธิภาพ
โดยจะต้องไม่เป็นการละเมิดสิทธิและเสรีภาพของผู้ใต้บังคับบัญชา
นอกจากนี้ยังเป็นการให้การคุ้มครองป้องกันสิทธิและเสรีภาพของทหารเป็นรายบุคคลให้พ้นจากอำนาจโดยไม่ถูกต้องของผู้บังคับบัญชา
และสามารถทราบช่องทางเยียวยาความเดือดร้อนเสียหายที่เกิดขึ้นนั้นได้
๒. ความมุ่งหมาย
๒.๑
มีความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับสิทธิขั้นพื้นฐานของทหาร
๒.๒
มีความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับการเป็นกรรมการสอบสวน
๓. สาระสังเขปการศึกษา
๔. วิธีดำเนินการศึกษา
๔.๑ บรรยายในห้องเรียน ๓ ชั่วโมง
๕. ประเด็นคำถามสำคัญเกี่ยวกับเนื้อหาที่ศึกษา
๕.๑
สิทธิและเสรีภาพของทหารตามที่รัฐธรรมนูญบัญญัติรองรับสิทธิและจำกัดสิทธิมีอย่างไรบ้าง
ทหารจะปกป้องกันสิทธิและเสรีภาพของตน รวมทั้งร่วมในการควบคุมตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ
ให้เกิดประสิทธิภาพในการบริหารราชการแผ่นดินในฐานะพลเมืองได้อย่างไร
๕.๒ กระบวนการสอบสวนต่างๆ
มีความมุ่งหมายอย่างไร จะเริ่มต้นและมีลำดับขั้นในการดำเนินการอย่างไร
๕.๓ ดุลพินิจของผู้บังคับบัญชาคืออะไร
และจะมีแนวทางใช้ให้ถูกต้องตามกฎหมาได้อย่างไร
๕.๔
การปกครองบังคับบัญชาและการสอบสวนมีความสัมพันธ์กันอย่างไร
ระเบียบปฏิบัติที่ใช้ในการดำเนินการสอบสวนและระเบียบสำหรับผู้บังคับบัญชาที่ต้องร่วมฟังการสอบสวนกรณีผู้ใต้บังคับบัญชากระทำความผิดมีอะไรบ้าง
๕.๕
เทคนิคในการตั้งประเด็นเพื่อซักถามมีอะไรบ้าง
๕.๖
หลักการพื้นฐานและวัตถุประสงค์ของการสอบสวนในเรื่องต่างๆ
แต่ละเรื่องมีอย่างไร และการสอบสวนแบบต่างๆ จะสิ้นสุดอย่างไร
๕.๗
ข้อจำกัดทางกฎหมายในการสอบสวนเรื่องต่างๆ ทั้งตามรัฐธรรมนูญและกฎหมายที่เกี่ยวข้องมีอย่างไร
รวมทั้งสิทธิและหน้าที่ของบุคคลในกระบวนการของการสอบสวนมีอย่างไร
๕.๘ หลักการ
กระบวนการและแนวทางการปฏิบัติในการสอบสวนทั้งการสอบสวนข้อเท็จจริง
การสอบสวนทางวินัย การสอบสวนความรับผิดทางละเมิดและการสอบสวนดำเนินคดีทางอาญาของ ทร. มีอย่างไร
๕.๙
เมื่อมีการกระทำที่ไม่สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายทั้งในกระบวนการในทางอาญา
แพ่ง วินัย และการปกครอง ทหารจะมีสิทธิและมีช่องทางเยียวยาได้อย่างไร
๖. เอกสารประกอบการศึกษา
๖.๑ เอกสารของผู้บรรยาย
หรือตามที่ผู้บรรยายกำหนด
๖.๒ วิชา ศิวะบวร, น.อ.,
แนวทางการปฏิบัติเมื่อเป็นกรรมการสอบสวน
๖.๓ สุธน มั่นวิมล, น.อ.,
หลักการสอบสวน, ๒๕๓๐
๗. เอกสารอ่านประกอบเพิ่มเติม