(๗๕
ชั่วโมง)
สาระประมวล
๑. ความสำคัญ
การศึกษาหมวดวิชาปฏิบัติการทางทหาร
เป็นการศึกษาที่ต้องการให้นายทหารนักเรียนมีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการปฏิบัติการทางเรือ
การปฏิบัติการสนับสนุน การสงครามพิเศษ และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ซึ่งจะเป็นการเพิ่มพูนความรู้และประสบการณ์ของนายทหารนักเรียนในฐานะนายทหารชั้นผู้ใหญ่
เพื่อเป็นพื้นฐานในการประสานงานและสนับสนุนหน่วยกำลังทางเรือในฐานะหัวหน้าหน่วยงานผู้หนึ่งของกองทัพเรือ
๒. ความมุ่งหมาย
มุ่งหมายให้นายทหารนักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ และเกิดแนวความคิดในการจัดกำลังทางเรือในรูปของการสงครามและการปฏิบัติการทางเรือที่แบ่งออกเป็นหลายรูปแบบ
ให้ทราบถึงการสงครามพิเศษ การปฏิบัติการสนับสนุนอื่นๆ และกฎหมาย
ตลอดจนระเบียบข้อบังคับที่เกี่ยวข้องเพียงพอแก่การปฏิบัติหน้าที่ผู้บังคับบัญชาในระดับหัวหน้าแผนก
โดยมีวัตถุประสงค์ในการศึกษาที่จะให้นายทหารนักเรียน
๒.๑ ทราบและเข้าใจการจัดกำลังทางเรือ
รูปแบบการใช้กำลังทางเรือ รวมทั้งขีดความสามารถและข้อจำกัดต่างๆ
ของกองทัพเรือในการปฏิบัติการทางเรือ
๒.๒ ทราบและเข้าใจในเรื่องการสงครามพิเศษ
อันจะทำให้เกิดแนวความคิดในการใช้ขีดความสามารถของกำลังทางเรือในการป้องกันและปราบปรามการก่อความไม่สงบ
๒.๓ ทราบและเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมายและระเบียบข้อบังคับต่างๆ
ซึ่งเป็นกรอบและขอบเขตของการปฏิบัติการของกองทัพเรือ
สาระคู่มือ
๑. ความสำคัญ
การศึกษาหมวดวิชาปฏิบัติการทางทหาร
จะเป็นพื้นฐานให้นายทหารนักเรียนหลักสูตรนายทหารอาวุโส
ได้มีความเข้าใจในการปฏิบัติการทางทหารเบื้องต้น
โดยเชื่อมโยงความรู้ได้ศึกษาในหมวดวิชาเสนาธิการกิจกับความรู้ในการปฏิบัติการทางเรือ
การสงครามพิเศษ และกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการทางทหาร เพื่อเพิ่มพูนความรู้ความเข้าใจทางด้านวิชาการและใช้เป็นพื้นฐานในการปฏิบัติงานร่วมกับนายทหารหลักสูตรที่ทำงานด้านเสนาธิการโดยตรง
รวมทั้งความสามารถในการประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติราชการต่อไป
๒. ความมุ่งหมาย
การศึกษาในหมวดวิชาปฏิบัติการทางทหาร มีความมุ่งหมายให้นายทหารนักเรียนมีความรู้และความเข้าใจหลักนิยมของการปฏิบัติการทางทหารที่สำคัญต่างๆ
ซึ่งเป็นการใช้กำลังทหารโดยทั่วไป การปฏิบัติการทางเรือสาขาต่างๆ
ที่เป็นภารกิจหลักของกองทัพเรือ การสงครามพิเศษ กฎหมายสำคัญที่เกี่ยวข้อง
ให้สอดคล้องกับโครงสร้างกองทัพที่นายทหารนักเรียนได้ศึกษามาก่อนแล้วในหมวดวิชาเสนาธิการกิจ
ทั้งนี้เพื่อให้สามารถร่วมปฏิบัติงานในหน่วยที่มีการปฏิบัติการทางเรือในแต่ละสาขาเฉพาะได้ในระดับหัวหน้าแผนก
สามารถประสานงานการวางแผนและการปฏิบัติร่วมระหว่างเหล่าทัพ
รวมทั้งมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการสนับสนุนปฏิบัติการทางเรือในสาขาต่างๆ
ทั้งนี้การปฏิบัติการใดๆ จะต้องสอดคล้องกับแนวทางและข้อจำกัดต่างๆ ของกฎหมายทะเล
ข้อตกลง ตลอดจนสนธิสัญญาที่รัฐได้ลงนามหรือให้สัตยาบันไว้ในแต่ละสภาวการณ์อีกด้วย
๓. ขอบเขตการศึกษา
การศึกษาในหมวดวิชานี้ใช้เวลาศึกษา ๗๕ ชั่วโมง โดยมีตอนวิชาที่จะต้องศึกษา คือ
ตอนที่
๑ การปฏิบัติการทางทหาร เวลาการศึกษา
๕๑ ชั่วโมง
ตอนที่ ๒ กฎหมาย เวลาการศึกษา
๒๔ ชั่วโมง
๔. คำแนะนำ
การศึกษาในหลักสูตรนายทหารอาวุโสมีลักษณะเป็นการศึกษาในแบบ
Active
Learning ซึ่งมุ่งให้ผู้เรียนรู้จักการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง
ผู้เรียนจึงจะมีบทบาทอย่างมากต่อความสำเร็จของการศึกษา
การเข้าฟังบรรยายนั้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการศึกษาและไม่ใช่ส่วนที่สำคัญที่สุด
หากแต่ส่วนสำคัญที่สุดคือการที่นายทหารนักเรียนต้องค้นคว้าทั้งจากเอกสารอ่านประกอบ
และข้อมูลจากแหล่งอื่น รวมทั้งจากภูมิหลังของนายทหารนักเรียน นำมาประมวลกับหลักวิชาที่รับจากผู้บรรยาย
เพื่อพัฒนาแนวความคิดของนายทหารนักเรียนเอง แนวความคิดที่พัฒนาขึ้นเองนี้
นายทหารนักเรียนจะได้จากการแลกเปลี่ยนกับผู้บรรยาย อาจารย์ประจำกลุ่มสัมมนา (Directing
Staff :DS) และระหว่างนายทหารนักเรียนด้วยกันในห้องเรียน
และห้องสัมมนา ด้วยเหตุผลดังกล่าว การเข้าฟังบรรยายเพียงอย่างเดียวจึงไม่เพียงพอต่อความสำเร็จของการศึกษาตามหลักสูตรนี้
แต่จำเป็นอย่างยิ่ง ที่นายทหารนักเรียนจะต้องอ่านเอกสารอ่านประกอบที่กำหนดให้
ค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติม ตลอดจนร่วมมือในการอภิปรายในห้องเรียน การอภิปรายเป็นคณะ
และการสัมมนา
การสัมมนาถือว่าเป็นหลักของการศึกษาแบบ
Active
Learning การสัมมนาจะได้ผลดีมีผลมาจากนายทหารนักเรียนแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นและประสบการณ์อย่างกว้างขวาง
เปิดเผย ไม่มีอคติ และอยู่บนความรู้พื้นฐานทางทฤษฎี
การสัมมนาที่ประสบความสำเร็จคือการสัมมนาที่ผู้ร่วมสัมมนาได้รับความรู้เต็มเปี่ยมภายหลังเสร็จสิ้นการสัมมนา
และเป็นการสัมมนาซึ่งประกอบด้วยสมาชิกที่มีคำถามมากมายโดยได้เตรียมการมาอย่างดีและผู้เข้าร่วมส่วนมากกลับออกไปพร้อมกับความรู้ความเข้าใจใหม่ๆ
หรือแนวความคิดที่ทำให้เกิดคำถามเพิ่มขึ้น องค์ประกอบ ๓
สิ่งที่ทำให้การสัมมนาประสบความสำเร็จคือ การเตรียมการของผู้เข้าร่วมสัมมนา
การแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นอย่างอิสระและเปิดเผย
และการเปิดใจที่จะรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น เอกสารที่กำหนดให้อ่านในแต่ละหัวข้อวิชาเป็นเอกสารจำนวนน้อยที่สุดที่นายทหารนักเรียนจำเป็นต้องอ่านและทำความเข้าใจ
เพื่อให้สามารถร่วมสัมมนาได้ในหัวข้อที่กำหนด
อย่างไรก็ตามหากสามารถอ่านเอกสารเสริมอื่นๆ ได้ก็จะทำให้การสัมมนาได้ผลยิ่งขึ้น คำถามต่างๆ
ที่กำหนดในแต่ละหัวข้อวิชาไม่ได้มุ่งเน้นต้องการคำตอบที่ถูกต้องแน่นอน
หากแต่ต้องการให้นายทหารนักเรียนได้ทำความเข้าใจอย่างถ่องแท้ด้วยการอภิปราย
และการถกแถลงกันอย่างกว้างขวาง
๕. วิธีการศึกษา
การศึกษาในหมวดวิชาการปฏิบัติการทางทหารประกอบด้วยการศึกษาในรูปแบบต่างๆดังนี้
การบรรยาย
แบ่งออกเป็นการบรรยายในห้องเรียนตามปกติ และการบรรยายพิเศษ
การบรรยายในห้องเรียนจะดำเนินตามรายหัวข้อวิชาเพื่อปูพื้นฐานและเพิ่มพูนความรู้
โดยจะมีผู้บรรยายจากทั้งใน และนอก ทร.
ผู้มีคุณวุฒิตรงตามหัวข้อวิชา
และมีเนื้อหาการบรรยายตามขอบเขตที่กำหนดในประมวลการศึกษา เพื่อสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการสัมมนารวมทั้งนำไปเป็นแนวทางปฏิบัติราชการต่อไป
การบรรยายพิเศษจะเป็นการร่วมฟังบรรยายร่วมกับนายทหารนักเรียนหลักสูตรอื่นๆของ ยศ.ทร. ในหัวข้อวิชาที่ศึกษาตรงกัน
หรือในกรณีที่มีผู้บังคับบัญชา/วิทยากรอาวุโสมาบรรยายในหัวข้อพิเศษเป็นส่วนรวม
การสัมมนา เป็นการพิจารณาปัญหาใดปัญหาหนึ่งที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ผู้บรรยาย
หรือตามที่โรงเรียนกำหนดขึ้น โดยอาจจะแบ่ง นทน.
ออกเป็นกลุ่ม หรือเป็นคณะ หรือเป็นการประชุมทั้งชั้นเรียน เพื่อร่วมกันอภิปราย
ถกแถลง แสดงข้อคิดเห็น เพื่อหาข้อยุติหรือแก้ปัญหาที่ได้รับมอบหมาย แล้วนำผลการสัมมนาแถลงให้ทราบทั่วกันในขั้นตอนสุดท้าย
การแบ่งกลุ่มอภิปราย
เป็นการศึกษาโดยนำปัญหาจากเรื่องที่ศึกษาในห้องเรียน
ด้วยการแบ่งกลุ่มเป็นคณะภายใต้การควบคุมของอาจารย์ที่ปรึกษาประจำกลุ่ม
โดยการร่วมกันอภิปราย เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็น และประสบการณ์ในเรื่องนั้นๆให้กว้างขวางยิ่งขึ้น
ซึ่งผู้ร่วมอภิปรายมีเสรีในการแสดงความคิดเห็นในปัญหานั้นๆ
ผลงานที่ได้อาจมีทั้งการจัดทำเป็นเอกสารและการแถลงผลในชั้นเรียน
การค้นคว้า
เป็นชั่วโมงการศึกษาที่ให้ นทน.
ใช้ทำการศึกษาค้นคว้าข้อมูลด้วนตนเอง จากเอกสารประกอบการบรรยาย
เอกสารประกอบการศึกษา คู่มือ ตำรา สิ่งตีพิมพ์อื่นๆ และจากสื่อต่างๆ
เพื่อศึกษาถึงรายละเอียดจากงานที่ได้รับมอบหมาย
หรือเตรียมข้อมูลเพื่อไปใช้ประโยชน์ในการสัมมนา
การแบ่งกลุ่มหรือการฝึกปฏิบัติต่างๆ
ซึ่ง นทน.จะต้องรับผิดชอบด้วยตนเองในการบริหารเวลาในส่วนนี้อย่างมีประสิทธิภาพ
เพื่อให้สามารถค้นคว้าได้ทันตามการจัดตารางการเรียน และ สัมมนา อย่างไรก็ตาม
เวลาค้นคว้าที่กำหนดไว้นี้ ก็ยังคงไม่เพียงพอสำหรับ นทน.
ทำความเข้าใจกับเนื้อหาของเอกสารอ่านประกอบ นทน.
จำเป็นต้องอุทิศเวลาส่วนตัวนอกเวลาราชการ ในการอ่านหรือค้นคว้าเอกสารอ่านประกอบ
เอกสารอื่นๆ เพื่อให้บรรลุผลสำเร็จในการศึกษา
ฝึกปฏิบัติ หมายถึง
กิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับการศึกษาที่จัดขึ้นเพื่อเพิ่มพูนความรู้ ความสามารถ
และประสบการณ์ของนายทหารนักเรียน ด้านการกีฬา การฝึกยุทธกีฬา
และการฝึกร่วม การฝึกทำโจทย์แบบฝึกหัด หรือการแก้ปัญหารายบุคคล
นอกจากนั้นยังหมายรวมถึง การดูกิจการและศึกษาภูมิประเทศด้วย
๖. ความสัมพันธ์กับหมวดวิชาอื่น
การศึกษาอบรมในหมวดวิชาการปฏิบัติการทางทหารนี้มีความสำคัญคือ
เป็นการศึกษากลุ่มชุดวิชาพื้นฐานที่จะสามารถนำไปใช้ประโยชน์กับการศึกษาในหมวดวิชาอื่นต่อไป