หัวข้อวิชา กำลังอำนาจแห่งชาติทางทะเล
สาระประมวล
ความมุ่งหมาย เพื่อให้เข้าถึงคุณลักษณะและหลักการสำคัญของกำลังอำนาจแห่งชาติทางทะเลหรือสมุททานุภาพ รวมทั้งปัจจัยสำคัญต่างๆ
ที่จะช่วยส่งเสริมกำลังอำนาจแห่งชาติทางทะเลให้มั่นคงขึ้น
ขอบเขตการศึกษา
๑. ความหมายทั่วไปของสมุททานุภาพ
๒. องค์ประกอบของสมุททานุภาพ
๓. อิทธิพลของสมุททานุภาพและการใช้สมุททานุภาพในอดีต
๔. ความสัมพันธ์ระหว่างสมุททานุภาพและการกำหนดยุทธศาสตร์ทะเล
สาระคู่มือ
๑. ความสำคัญ
การศึกษากำลังอำนาจแห่งชาติทางทะเลหรือทฤษฏีสมุททานุภาพจะทำให้ นทน.
ได้เข้าใจแนวความคิดของนักยุทธศาสตร์ทางเรือที่สำคัญของโลกซึ่งเป็นแนวความคิดทางยุทธศาสตร์ที่สำคัญอันจะทำให้
นทน.
มีความเข้าใจและตระหนักถึงการใช้ประโยชน์จากทะเลเพื่อสร้างความมั่งคั่งให้กับประเทศโดยเฉพาะประเทศที่มีอาณาเขตติดทะเลอย่างประเทศไทย
ตลอดจนถึงความสำคัญของกองทัพเรือในการรักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล
๒. ความมุ่งหมาย
เมื่อจบหัวข้อวิชานี้แล้ว นทน.
สามารถที่จะอธิบายแนวความคิดเชิงยุทธศาสตร์ตามทฤษฏีสมุททานุภาพ
และองค์ประกอบที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการกำหนดยุทธศาสตร์ทะเลและยุทธศาสตร์ทางเรือต่อไป
๓. สาระสังเขปการศึกษา
นักคิดทางยุทธศาสตร์ในเรื่องเกี่ยวกับสมุททานุภาพที่สำคัญมีสองท่านคือ
มาฮานและคอร์เบต ในส่วนของ มาฮาน ได้ตั้งสมมุติฐานว่า
กำลังทางทะเลมีความสำคัญต่อความเจริญเติบโต
ความรุ่งเรืองและความมั่นคงของประเทศชาติ เขาได้พิจารณาต่อไปถึงปัจจัยของกำลังทางทะเลใน
๖ ประการหลัก ๆ ที่มีผลต่อการพัฒนา ได้แก่ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ สภาพภูมิประเทศ (รวมทั้งทรัพยากรธรรมชาติและภูมิอากาศ)
ขนาดของดินแดน ประชากร ลักษณะนิสัยประจำชาติ และสถาบันของรัฐบาล ในขณะที่ คอร์เบต
ยังมองเพิ่มในเรื่องของความสัมพันธ์ของสมุททานุภาพกับส่วนอื่นๆของพลังอำนาจ
ความสำคัญของกองทัพเรือไม่ใช่แค่ขีดความสามารถในการครองทะเลแต่เป็นขีดความสามารถของกองทัพเรือที่มีผลกระทบต่อเหตุการณ์บนบก
การพิจารณาในเรื่องสมุททานุภาพจะทำให้สามารถกำหนดยุทธศาสตร์ทะเลที่เหมาะสมต่อไป
๔. วิธีดำเนินการศึกษา
๔.๑
การบรรยายในห้องเรียน ๓ ชั่วโมง
๕. ประเด็นคำถามสำคัญเกี่ยวกับเนื้อหาที่ศึกษา
๕.๑ จากอดีตที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบันประเทศที่ครองความเป็นมหาอำนาจของโลกได้
ล้วนแต่ เป็นประเทศมหาอำนาจทางทะเลทั้งสิ้น ให้ท่านวิเคราะห์ถึงปัจจัยของสมุททานุภาพที่มีส่วนส่งเสริมในการเป็นมหาอำนาจดังกล่าว
๕.๒
เมื่อพิจารณาที่ตั้งและสภาพทางภูมิศาสตร์ของประเทศไทยที่มีทางออกสู่ทะเลทั้งทางด้านอ่าวไทยและทะเลอันดามัน
หากวิเคราะห์ในด้านสมุททานุภาพแล้วประเทศไทยจะมีความได้เปรียบหรือเสียเปรียบต่อประเทศใกล้เคียงอย่างไรบ้าง
๕.๓ ตามแนวความคิดของมาฮานและคอร์เบต และภายใต้ข้อจำกัดด้านงบประมาณในปัจจุบันนทน.
คิดว่ายังมีความจำเป็นต่อกองทัพเรือไทยหรือไม่ในการดำรงการครองทะเลและการรบแตกหักทางทะเล
๖. เอกสารประกอบการศึกษา
๖.๑ ทฤษฎีสมุททานุภาพและยุทธศาสตร์ทางทะเล, น.อ.สมบูรณ์ เนียมลอย , ๒๕๒๕
๖.๒ ทฤษฎีสมุททานุภาพ, พล.ร.อ.โกมุท กมลนาวิน , ๒๕๔๐
๗. เอกสารอ่านประกอบเพิ่มเติม
๗.๑ The
Influence of Sea Power upon History, Alfred Thayer Mahan, 1890
๗.๒ Some Principles of Maritime Strategy. Classics
of Seapower series. Annapolis, MD: Naval
Institute Press, Julian S. Corbett, 1988.