สาระประมวล
ความมุ่งหมาย เพื่อศึกษาและให้เข้าใจถึงหลักการโดยทั่วไปของการปฏิบัติการทางเรือ
ขอบเขตการศึกษา บรรยายถึง
๑. การปฏิบัติการทางเรือโดยทั่วไป
๒. การจัดกำลังและการควบคุมบังคับบัญชา
๓. การปฏิบัติการทางเรือสาขาต่างๆ โดยสังเขป
๔. ความมุ่งหมายของการครองทะเลและการควบคุมทะเล
๕. การใช้กำลังทางเรือของกองทัพเรือ
สาระคู่มือ
๑. ความสำคัญ
ในการปฏิบัติการทางเรือในปัจจุบัน
มีการแบ่งออกเป็นกองเรือต่างๆ เพื่อปฏิบัติภารกิจต่างๆ ที่ได้รับมอบ รวมทั้งปฏิเสธการใช้ทะเลของฝ่ายตรงข้าม
โดยการควบคุมทะเล (Control of the Sea)
ให้ได้ในเวลาและตำบลที่ต้องการ อันจะทำให้ได้มาซึ่งกำลังอำนาจทางทะเล (Sea power) เหนือฝ่ายตรงข้าม อย่างไรก็ตาม
แนวโน้มในอนาคตการปฏิบัติการทางเรือมีบทบาทในการแผ่ขยายกำลังอำนาจทางเรือออกสู่ทะเล
(The Projection of Naval Power at Sea)
และการขยายกำลังอำนาจทางเรือจากทะเลสู่ฝั่ง (The
Projection of Naval Power Ashore) เป็นสำคัญ
๒. ความมุ่งหมาย
เพื่อให้ทราบถึง
แนวทางว่าจะใช้กำลังทางเรือปฏิบัติการอย่างไร
โดยต้องคำนึงถึงสถานภาพของกำลังทางเรือและอาวุธยุทโธปกรณ์ที่มีอยู่ในปัจจุบัน
และส่วนที่จะได้รับการพัฒนาปรับปรุงหรือจัดหาเข้าประจำการใหม่
ขีดความสามารถและข้อจำกัดของกำลังทางเรือและอาวุธต่างๆ ที่แตกต่างกัน
ทำให้การปฏิบัติการทางเรือจำเป็นต้องแบ่งออกเป็นสาขาย่อยๆ
เพื่อตอบสนองความต้องการดังกล่าว นอกจากนั้นก็จะต้องทราบองค์ประกอบสำคัญของกำลังทางเรือ
(Naval Power) ว่ามีอะไรบ้าง
องค์ประกอบแต่ละส่วนสัมพันธ์กันอย่างไร และความสัมพันธ์กับกำลังอำนาจทางทะเล หรือ สมุททานุภาพ (Sea
power)
อีกด้วย
๓. สาระสังเขปการศึกษา
จุดมุ่งหมายหลักของการปฏิบัติการทางเรือ
การควบคุมทะเล หรือครองทะเลเฉพาะในช่วงเวลา พื้นที่และตำบลที่ต้องการเท่านั้น
หลักการดังกล่าวได้มีการวิวัฒนาการของการปฏิบัติการทางเรือมาเป็นลำดับ
องค์ประกอบหลักของกำลังทางเรือประกอบด้วย กองเรือหรือกำลังเรือรบ (Fleet) กำลังนาวิกโยธิน (Marine Corp) และกำลังต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่ง (Anti Air & Coastal Defense)
หัวใจสำคัญก็คือขีดความสามารถและข้อจำกัดของกำลังทางเรือและอาวุธยุทโธปกรณ์ที่หลากหลายและแตกต่างกัน
ทำให้การปฏิบัติการทางเรือต้องแบ่งย่อยออกเป็นการปฏิบัติการทางเรือสาขาต่างๆ
มีการปฏิบัติการหลัก (Principle Warfare) ได้แก่ การปฏิบัติการผิวน้ำ (Surface Warfare) การป้องกันภัยทางอากาศ (Anti - Air Warfare) และการปราบเรือดำน้ำ (Anti Submarine Warfare)
ซึ่งเป็นการปฏิบัติการหลักในทะเลของกองเรือในการต่อต้านภัยจากทั้งสามมิติ นอกจากนั้นยังจะมีสาขาเฉพาะที่สำคัญอื่นๆ
ที่ปฏิบัติการส่งเสริมซึ่งกันและกันอีกเช่น การปฏิบัติการสะเทินน้ำสะเทินบก (Amphibious Operations) การปฏิบัติการทุ่นระเบิด (Mine and Anti - mine Warfare) การปฏิบัติการตามลำน้ำ (Riverine Operations) การปฏิบัติการอากาศนาวี (Naval Air Operations) การสงครามพิเศษ (Special Warfare) และการปฏิบัติการทางเรืออื่นๆ เช่น การต่อสู่อากาศยานและรักษาฝั่ง
การควบคุมเรือพาณิชย์และเรือประมง และการดำเนินการด้านกิจการพลเรือน
ตลอดจนขอบเขตของการปฏิบัติการภายใต้กฎหมายสงครามและกฎหมายระหว่างประเทศ
กองทัพเรือมี
กองเรือยุทธการ หรือกำลังเรือรบเป็นหัวใจสำคัญในการปฏิบัติ การควบคุมทะเล
ดังนั้นควรที่จะทราบถึงภารกิจ ขีดความสามารถ และข้อจำกัดของกำลังทางเรือเหล่านี้
เพื่อจะได้ใช้กำลังทางเรือหรือให้การสนับสนุนการปฏิบัติการทางเรือ
ตลอดจนการพัฒนาปรับปรุงขีดความสามารถให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ทางเรือ
และภารกิจของกองทัพเรือได้อย่างมีประสิทธิภาพตรงตามวัตถุประสงค์มากที่สุด สำหรับ
หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ซึ่งมี กองพลนาวิกโยธิน
เป็นกำลังรบที่สำคัญในการแผ่ขยายกำลังอำนาจทางเรือออกสู่ทะเล (The Projection of Naval Power at Sea)
และการขยายกำลังอำนาจทางเรือจากทะเลสู่ฝั่ง (The
Projection of Naval Power Ashore) เป็นสำคัญ และมีหน่วยบัญชาการต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่ง
เป็นหน่วยพิทักษ์พื้นที่ทางยุทศาสตร์
เพื่อให้การปฏิบัติของหน่วยกำลังรบข้างต้นสามารถดำเนินกลยุทธได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
กำลังทั้งสามส่วนนี้รวมเรียกว่ากำลังทางเรือหรือ นาวิกกานุภาพ (Naval Power) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกำลังอำนาจทางทะเลหรือที่เรียกว่า สมุททานุภาพ (Sea
Power or Maritime Power)
๔. วิธีดำเนินการศึกษา
๔.๑ บรรยายในห้องเรียน ๓ ชั่วโมง
๕. ประเด็นคำถามสำคัญเกี่ยวกับเนื้อหาที่ศึกษา
๕.๑ กำลังทางเรือประกอบด้วยอะไรบ้าง
๕.๒ กำลังรบทางเรือมีกี่ประเภท อะไรบ้าง
๕.๓ การครองทะเลกับการควบคุมทะเล
แตกต่างกันอย่างไร
๕.๔ แนวความคิด
และจุดมุ่งหมายในการใช้กำลังทางเรือคืออะไร
๖. เอกสารประกอบการศึกษา
๖.๑ เอกสารของผู้บรรยาย
หรือตามที่ผู้บรรยายกำหนด
๖.๒ อุฬาร มงคลนาวิน, พล.ร.ท.,
วิวัฒนาการฯ
และคุณลักษณะและขีดความสามารถฯ กำลังรบทางเรือ, ๒๕๓๖
๖.๓ ชะโอษฐ์ พัฒนฤกษ์สิน,
น.อ., วิวัฒนาการของสงครามทางเรือ ประเภทของเรือรบ
เครื่องบิน, ๒๕๓๐
๖.๔ รพล คำคล้าย, น.อ., การปฏิบัติการของเรือ, ๒๕๓๒
๖.๕ อุฬาร มงคลนาวิน, พล.ร.อ.,
การใช้กำลังทางเรือ, ๒๕๓๘
๖.๖ ปรีชา บุญส่ง, น.อ.,
กำลังทางเรือและการปฏิบัติการทางเรือ,
๖.๗ วิชล ภูษา, น.อ.,
ปฏิบัติการทางเรือทั่วไป
๖.๘ อทร.๘๐๐๑, หลักนิยมทางทะเลของกองทัพเรือ
๗. เอกสารอ่านประกอบเพิ่มเติม