สาระประมวล
ความมุ่งหมาย เพื่อให้นายทหารนักเรียนได้ทราบถึง
หลักการและทฤษฎีต่างๆ ที่นำมาใช้ในการวิเคราะห์เพื่อการตกลงใจ
อันจะเป็นองค์ความรู้ที่นำไปใช้ในการแก้ปัญหาของหน่วยงาน
ขอบเขตการศึกษา บรรยายถึง ทฤษฎีการตกลงใจภายใต้สถานการณ์ต่างๆ การกำหนดเกณฑ์การตัดสินใจ
และการนำทฤษฎีไปประยุกต์ใช้ร่วมกับการตกลงใจทางทหาร
สาระคู่มือ
๑. จุดสำคัญ
สิ่งที่สำคัญที่สุดประการหนึ่ง
สำหรับนายทหารในฐานะที่เป็นผู้นำก็คือ ความสามารถในการตัดสินใจหรือการตกลงใจที่ชาญฉลาด
ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในการที่จะได้มาซึ่งความสำเร็จในการปฏิบัติการ
(Operations)
ในเรื่องการตกลงใจ (Decision Making) นั้น
เป็นที่ยอมรับกันว่าประสบการณ์ (Experience) เป็นองค์ประกอบที่สำคัญอันหนึ่ง และบางครั้งประสบการณ์นี้อาจจะเป็นแนวทางในการตกลงใจที่สัมฤทธิ์ผลที่สุดก็ได้
อย่างไรก็ตาม ในบางครั้งประสบการณ์เป็นเรื่องที่หาได้ไม่ง่ายนัก
กล่าวคือบางเรื่องบางกรณีไม่เคยปรากฏหรือไม่เคยมีให้เห็นมาก่อนหรือพอมีบ้างก็อยู่ภายใต้สถานการณ์หรือภาวะแวดล้อมที่แตกต่างกันซึ่งไม่สามารถจะนำมาใช้ได้
นอกจากนี้ในการที่จะมีประสบการณ์เพียงอย่างเดียวเพื่อการตกลงใจนั้น
ถือว่าประสบการณ์เป็นเครื่องช่วยการสอนที่ช้าและมีราคาแพง
และประสบการณ์นี้อาจจะทำลายตัวนายทหารนักเรียนเสียก่อนที่นายทหารนักเรียนจะได้รับประสบการณ์นั้น
ดังนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่าจะใช้ประสบการณ์เพียงอย่างเดียวในการตัดสินใจไม่ได้
แต่จะต้องนำทั้งความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับในอดีตมาประยุกต์ใช้กับปัญหาที่เกิดขึ้นในปัจจุบันเพื่อที่จะให้ได้ผลดีที่สุด
การดำเนินการดังกล่าวจะต้องมีเหตุผลที่ดี
ต้องมีความคิดที่สะอาดบริสุทธิ์รอบคอบและมีหลักตรรกศาสตร์ ต้องมี วิธีการซึ่งสามารถนำไปสู่ข้อสรุปที่ถูกต้องและจะต้องป้องกันการมองข้ามจุดสำคัญซึ่งต้องการความรู้ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาอย่างพอเพียงเพื่อให้สามารถกำหนดข้อสมมติ (Assumption)
ได้อย่างมีเหตุผล และเพื่อแยกแยะข้อมูลย่อยๆ
ออกจากข้อมูลที่สำคัญของปัญหาได้ การที่จะได้คำตอบที่ถูกต้องที่สุดสำหรับปัญหาหนึ่งๆ
นั้น สามารถกระทำได้หลายวิธีด้วยกัน ตัวอย่างเช่น ใน ทร.
จะมีกรรมวิธีในการวางแผน ซึ่งรวมถึงการประมาณสถานการณ์
สิ่งนี้จะช่วยให้ผู้บังคับบัญชา
สามารถตัดสินใจเลือกหนทางปฏิบัติที่จะบรรลุภารกิจของเขาได้
จะเห็นว่ากรรมวิธีในการวางแผนนี้เป็นที่ยอมรับว่าเป็นวิธีที่เพียงพอและได้ผลสำหรับปัญหาระดับหนึ่ง
ซึ่งอาจจะมีการทดสอบและทดลองกันเป็นแรมปี
วัตถุประสงค์ของการแก้ปัญหา
จะถูกนำไปศึกษาวิเคราะห์
ส่วนหนทางปฏิบัติก็ได้รับการพัฒนาและนำไปเปรียบเทียบกับขีดความสามารถของข้าศึก
ในที่สุดการตัดสินใจจึงเกิดขึ้นว่าเลือกหนทางปฏิบัติใดจึงจะดีที่สุด ในหลายๆ กรณี
การใช้วิจารณญาณ
(Judgment) รวมกับประสบการณ์ของผู้บังคับบัญชาและฝ่ายอำนวยการก็เป็นการเพียงพอในการที่จะคาดคะเนหรือทำนายผลลัพธ์ของแต่ละหนทางปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง
และสามารถเปรียบเทียบกันได้ แต่ในสถานการณ์อื่นๆ
ซึ่งมีองค์ประกอบที่เกี่ยวข้องจำนวนมาก
มีความสลับซับซ้อนจนต้องใช้เทคนิคและการคำนวณที่เกินกว่าขีดความสามารถของนายทหารที่จะกระทำได้
จุดนี้เองคือจุดกำเนิดของการวิเคราะห์การปฏิบัติการ (Operations Analysis : O.A.)
กล่าวคือเป็นการวิเคราะห์เพื่อให้สามารถใช้เทคนิคในการวัดประสิทธิผลของหนทางปฏิบัติต่างๆ
เพื่อว่าผู้มีอำนาจในการตกลงใจจะสามารถหาทางเลือกที่ชาญฉลาดระหว่างทางเลือกต่างๆ ได้ O.A. จึงเป็นกรรมวิธีหรือขบวนการอย่างหนึ่งที่ใช้ในการวิเคราะห์เพื่อหาข้อตกลงใจ
(Decision Making) สำหรับการแก้ปัญหา (Problem Solving)
ของการปฏิบัติการใด ๆ เป็นเฉพาะ
๒. จุดมุ่งหมาย
เพื่อให้นายทหารนักเรียนได้ทราบถึงทฤษฎีและหลักการของการวิเคราะห์เพื่อการตกลงใจ และสามารถนำไปใช้ในการแก้ปัญหาในสภาวะต่างๆ
เมื่อต้องตัดสินใจแก้ปัญหาได้
๓. ขอบเขต
ศึกษาหลักการและกระบวนการตัดสินใจภายใต้ความแน่นอน (Decision under
Certainty) การตัดสินใจภายใต้ความเสี่ยง (Decision under
Risk) การตัดสินใจภายใต้ความไม่แน่นนอน (Decision under
Uncertainty) และการตัดสินใจภายใต้สภาวะที่มีคู่แข่ง
(Decision under Competitive Condition)
๔. วิธีดำเนินการศึกษา
บรรยาย ๖ ชั่วโมง
๕. ประเด็นคำถามสำคัญ
คำถามที่
๑ การวิเคราะห์เพื่อการตกลงใจ มีหลักการหรือทฤษฎีอย่างไรบ้าง
และสามาถนำมาประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาทางทหารได้อย่างไร
๖. เอกสารประกอบการศึกษา
๖.๑ จรัย โกมุทแดง, นาวาตรี. การวิเคราะห์การตัดสินใจ, ๒๕๒๙.
๖.๒ ธีระชัย ตั้งเจริญ,
นาวามเอก. การวิเคราะห์ตกลงใจ, ๒๕๒๘.
๖.๓ มาตรา อำไพพัสตร์, นาวาเอก. การวิเคราะห์การตัดสินใจ,
๒๕๒๘.
๖.๔ สุทัศน์
ขยิ่ม, นาวาเอก. การวิเคราะห์และการตกลงใจ
๗. เอกสารอ่านประกอบเพิ่มเติม