สาระประมวล
ความมุ่งหมาย เพื่อให้นายทหารนักเรียนได้ทราบถึง
ความเป็นมาและหลักการเบื้องต้นของการวิจัย ปฏิบัติการ (QA
: Operation Analysis) อันจะเป็นองค์ความรู้ที่นำมาใช้ประโยชน์กับงานบริหาร
ขอบเขตการศึกษา บรรยายถึง การวิเคราะห์และระเบียบวิธีทางวิทยาศาสตร์
พัฒนาการของการวิจัยปฏิบัติการ หลักการวิจัยปฏิบัติการ
และความสัมพันธ์ระหว่างการวิจัยปฏิบัติการกับการบริหารงาน
สาระคู่มือ
๑. จุดสำคัญ
พื้นฐานหรือแนวความคิดของการวิจัยปฏิบัติการ (Operational
Research) ได้เริ่มมีมาตั้งแต่ระหว่างสงครามโลกครั้งที่ ๑ เมื่อ โทมัส เอดิสัน ได้รับมอบหมายจากกองทัพเรือสหรัฐอเมริกา
ให้ช่วยแก้ปัญหาว่าควรจะให้เรือสินค้าใช้เส้นทางเดินเรือเส้นใด จึงจะได้ผลดีที่สุด
โดยจะได้รับความเสียหายจากเรือดำน้ำข้าศึก ในระดับต่ำที่สุด ต่อมาในระหว่างสงครามโลกครั้งที่ ๒ ประมาณปี ค.ศ.๑๙๓๗
อังกฤษได้นำการวิจัยขั้นการดำเนินงานมาใช้เป็นครั้งแรก ในการบริหารงานทางทหาร โดยวิเคราะห์ปัญหาการใช้อุปกรณ์เรดาร์
ในการจัดเครื่องบินและเวลาที่เครื่องบินข้าศึกเข้าโจมตีจริงๆ ถ้าเรดาร์จับได้เร็ว ฝ่ายอังกฤษก็จะมีเวลาเตรียมการส่งเครื่องบินขับไล่ขึ้นต่อสู้ได้ทันเวลา นักวิทยาศาสตร์อังกฤษได้วิเคราะห์ลักษณะการปฏิบัติการของสถานีเรดาร์แต่ละแห่ง
ตลอดจนวงจรการสื่อสารและวิธีการปฏิบัติงาน
จนได้ผลเป็นตัวเลขเสนอรัฐบาล เพื่อปรับปรุงหน่วยสถานีเรดาร์ทั้งหมดของกองทัพอากาศอังกฤษ
ผลงานครั้งนี้ใช้ได้ผลดีมาก
แสดงว่านักวิทยาศาสตร์สามารถช่วยนักบริหารในการวิเคราะห์แก้ไขปัญหาต่างๆ
ได้ล่วงมาจนถึงปี ค.ศ.๑๙๔๑
กองทัพอากาศอังกฤษ ได้จัดตั้งหน่วยวิจัยขั้นการดำเนินงานทางทหาร
และนำไปใช้แพร่หลายในหน่วยงานของกองทัพบกและกองทัพเรืออีกด้วย ในปี ค.ศ.๑๙๔๒ รัฐบาลสหรัฐฯ ก็ได้จัดตั้งหน่วยวิจัยขั้นการดำเนินงานโดยใช้ชื่อต่างกันได้แก่
กองทัพบกใช้ชื่อว่าหน่วยวิจัยปฏิบัติการ (Operational Research) ในกองทัพเรือใช้ชื่อว่า หน่วยประเมินขั้นการดำเนินงาน (Operation
Evaluation) และในกองทัพอากาศ ใช้ชื่อว่า หน่วยวิเคราะห์ขั้นดำเนินงาน
(Operations Analysis)
หลังสงครามโลกครั้งที่สอง
ประเทศอังกฤษเป็นประเทศแรกที่นำวิธีการวิจัยการขั้นดำเนินงานมาใช้ในวงการอุตสาหกรรมและรัฐวิสาหกิจ
อุตสาหกรรมประเภทแรกที่นำวิชาการนี้มาใช้ในการบริหารงานคือ อุตสาหกรรม ทำถ่านหิน
ต่อมาจึงได้ขยายตัวเข้าไปสู่อุตสาหกรรมประเภทอื่นๆ
และนิยมใช้ในการบริหารงานด้านการขนส่ง ส่วนสหรัฐอเมริกานั้น
ในขั้นแรกไม่ได้ให้ความสนใจในการนำไปประยุกต์กับงานด้านธุรกิจมากนัก
ในระยะแรกจนกระทั่งได้มีการขยายตัวในการใช้เครื่องจักรแทนคน สหรัฐฯ
จึงได้ทำการฟื้นฟูและส่งเสริมหลักการนี้ และนิยมใช้อย่างแพร่หลายได้มีการตั้งสมาคม
และจัดสอนขึ้นในมหาวิทยาลัย และสถาบันการศึกษาชั้นสูงโดยทั่วไป
๒. จุดมุ่งหมาย
เพื่อเป็นการปูพื้นฐาน
หลักการของการวิจัยการปฏิบัติการ
และสามารถนำไปใช้ในการบริหารงานอันจะนำไปเป็นประโยชน์ในการศึกษา และการปฏิบัติงานต่อไป
๓. ขอบเขต
ศึกษาทฤษฎี หลักการของแนวทางการวิจัยและปฏิบัติการ(Operational
Research Introduction) รวมถึงการประยุกต์ใช้
๔. วิธีดำเนินการศึกษา
บรรยาย ๓ ชั่วโมง
๕. ประเด็นคำถามสำคัญ
การวิจัยปฏิบัติการ
มีหลักการอย่างไร มีประโยชน์อย่างไรในการบริหารงาน
๖. เอกสารประกอบการศึกษา
๖.๑ ประเสริฐ บุญทรง,
พลเรือตรี. หลักการทางสถิติ.
๖.๒ วัชรินทร์ สุวินทรากร, นาวาเอก. สถิติ.
๖.๓ วัลลีย์ สารขวัญ, นาวาเอกหญิง. สถิติทั่วไป.
๗. เอกสารอ่านประกอบเพิ่มเติม